"آیا آنها (فمینیستها) باید مدعی تساوی در فرصتها باشند یا تساوی در نتایج؟"
جین فریدمن در فصل اول کتاب "فمینیسم" این سؤال را مطرح میکند؛ اما متاسفانه این پرسش در میان انبوه سؤالات گم میشود. شاید فریدمن آنرا از پرسشهای دیگری که به آنها میپردازد بیاهمیتتر میداند. یا شاید برداشت ما از این پرسش متفاوت است. در اینجا سعی میکنم به خواننده در فهم برداشت خودم از این سؤال کمی کمک کنم.
اولین چیزی که از این پرسش برداشت میکنم این است که فرایند یا فرایندهایی وجود دارد که طی آن فرصتها به نتایج تبدیل میشوند و طرح کننددهی سوال آن را به رسمیت میشناسد. نکتهی دوم این که این فرایندها به گونهای هستند که با فرصتهای مساوی میتوانند به نتایج نامساوی منجر شوند. (البته با تعاریفی از مساوی و نامساوی که لااقل در این بحث، مفید باشند.) نتیجه میگیریم لااقل برخی از این فرایند ها به نوعی "رقابتی" اند.
تمثیل:
فرض کنید چند نفر از یک جنس (یا مرد یا زن) وارد محوطهی میشوند. قرار بر این است که چند سری "رقابت" میان آنها برگزار شود. در ابتدا و انتهای رقابتها همه کاملا برهنه اند و شرایط مساوی است. (با هر تعریفی که خودتان ارائه میکنید.این نکته هم باید ذکر شود تعریفی که از مساوی و نامساوی دارید، نباید به گونهای باشد که فردیت آنها ریز سوال برود.) یعنی کسی چیزی وارد آن محوطه، یا از آن خارج نمی کند.
پس از برگزاری رقابت اول، به برنده یا برندگان جایزههایی داده میشود. اگر این جایزه به گونهای باشد که در رقابت دوم تاثیر داشته باشد، -مثل کفش برای مسابقهی دو- مشکل ما آغاز میشود. شاید کسی بگوید که به افراد اجازه استفاده از جوایز داده نشود! میپرسم آنها برای "رقابت" به "محوطه" آمدهاند و قرار نیست چیزی را از محوطه خارج کنند؛ پس دیگر این جایزه چه معنایی دارد اگر نتوان آن را به کار بست؟
شرایط مساوی به نتایج نامساوی منجر شد. مسئله این است که نتایج رقابت اول، شرایط رقابت دوم هستند و با توجه به این مطلب پرسش بالا بیمعنا مینماید. اگر این فرایند را به رسمیت بشناسیم، باید این را نیز بپذیریم که شرایط مساوی تنها برای "رقابت اول"، "عادلانه" است. در اینجا سوالات زیادی مطرح میشود؛ "رقابت اول" کدام رقابت است؟ آیا شرایط از نسلی به نسل دیگر منتقل نمیشود؟ در صورتی که "خانواده"، "جامعه"، "فرهنگ" و "تمدن" را به رسمیت بشناسیم، باید این را نیز بپذیریم که "رقابت اول" سالها پیش از این که ما وجود داشته باشیم، روی داده است. شاید در زمانی که انسان، انسان شد. آیا این "رقابت اول" میتواند در شرایط نامساوی روی داده باشد؟
گره کار کجاست؟
شاید در میان "دابل کوت"ها!